Toprak Yasası ve Türk Medeni Kanunu’nda Yapılmak İstenen Değişiklikler Toplumsal Kaosa Davetiye Çıkarıyor

“14 Mayıs Çiftçiler Günü”

Toprak Yasası ve Türk Medeni Kanunu’nda Yapılmak İstenen Değişiklikler Toplumsal Kaosa Davetiye Çıkarıyor

TEMA Vakfı olarak, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü’nde karşı karşıya bulunduğu tüm olumsuz koşullara rağmen toplumumuza ekmek, aş, ekonomimize temel mal üretimini sağlayan çiftçilerimizin bayramını kutluyoruz. Ancak, kuraklığın etkisiyle derinleşen tarımsal üretim yetersizliğinin sofralarımızı tehdit eder hale gelmesiyle hatırlanan çiftçilerimizin sorunları her geçen gün daha da derinleşiyor. Toprağa ve suya hor bakmanın, çiftçiyi ve tarımı ekonomin, temel direği değil de yük olarak görmenin sonucu oluşan bu sorunlara bir de yanlış müdahaleler eklenince gıda güvenliğimiz ve toplumsal barışımız tehlikeye sürükleniyor.

Hükümetçe hazırlanmakta olan ve Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile Türk Medeni Kanununda değişiklik öngören yasa tasarısı, kırsal toplumsal yapıya yanlış müdahale niteliği ile çok ciddi toplum ve ekonomi sorunları yaratmaya aday görünmektedir.

“Tarım işletmelerinin daha fazla küçülmesini önlemek” gibi, ilk bakışta gerekli ve doğru bir amaca yönelmiş görünen müdahale niyeti, gerekli ve zorunlu ekonomik ve toplumsal tedbirleri içermediği için, beklenen yarardan çok kitlesel zararlara yol açabilecektir. Tarımda verimliliği ve üretkenliği amaçlayan bir işletme dokusuna, yalnızca “arazi miras hükümlerini değiştiren” bir hukuksal düzenlemeyle erişilemez.

Gerek tarım işletmelerinin daha fazla küçülmesinin önlenmesi ve gerekse ülke genelinde verimli çalışan bir işletme yapısına ulaşılması gibi doğru ve yerinde bir amaca, hukuksal düzenlemelerden daha çok, özendirme niteliği taşıyan ekonomik araçlar ve küçük üretici örgütlenmesi gibi toplumsal araçların bütünlü ile varılabilir.

Çok büyük topraklı işletmeleri optimal işletme ölçeklerine yönelten özendirici yöntemler uygulanmadan ve kente göçmüş ve arazilerini terk etmiş ve kullanmayanların arazileri ile tarıma uygun hazine arazilerinden elde edilecek ve küçük işletmelerin büyümesinde kullanılacak arazi potansiyeli yaratılmadan, sadece miras hükümleri ile düzenleme yapmaya çalışarak, ekonomik tarım işletmesi yaratılabileceği inancında değiliz. Küçük üreticileri optimal verimlilikte tarım yapmalarını sağlayacak, demokratik ve ekonomik nitelikli üretici örgütlenmesi gerçekleştirilmeden yapılacak arazi mirası düzenlemesi ile uygun ölçekli tarım işletmesi amacına ulaşılamaz.

Oysa, hazırlanan yasa tasarısının, müdahaleyi güçlü ve etkili kılacak hiçbir ekonomik ve toplumsal öngörüyü dikkate almadan işletme arazisinin mirasçılardan yalnızca birine kalmasını gerçekçi bir çözüm olarak göremiyoruz. Çünkü tasarının bu durumuyla yasalaşması, aile içi bir tek mirasçı dışında kalanların, yani kırsal toplumun çoğunluğunun toprağından, yurdundan kopmasına ve gelir olanaklarından yoksun kalmasına yol açacaktır. Böylesi bir sürecin sakıncası bununla da kalmayacak, kent varoşlarında esasen yaşanan kitlesel yoksulluk, işsizlik, lümpenlik trajedisini daha da derinleştirecektir.

Kısaca özetlenen toplumsal ve ekonomik özellikli ve kitlesel ölçekli ağır sonuçlara yol açmamak açısından, hazırlanan tasarının geri çekilmesi ve yeniden düzenlenmesini zorunlu görüyoruz. Ekonomik nitelikli tarımsal işletme yaratılması açısından, konunun tarımsal, toplumsal, ekonomik, hukuksal ve teknolojik boyutlarda sorgulanması ve uygun çözüm bulunması için, ilgili tüm kesimlerin katılımcı olacakları ciddi çalışmaların yapılması gereklidir.